TRABZON BAROSU STAJ EĞİTİM MERKEZİ İÇ YÖNETMELİĞİ GEREKÇESİ

Trabzon Barosu Staj Eğitim Merkezi İç Yönetmeliği, ilk kez 2003 yılında kabul edildiğinde döneminin ihtiyaçlarını karşılayan, birçok baro tarafından örnek alınan bir düzenleme niteliği taşımaktaydı. Ancak geçen yirmi yılı aşkın süre içerisinde; mesleki standartlar, stajyer profilinin değişimi, teknolojik imkanlar, TBB düzenlemeleri, ölçme-değerlendirme uygulamaları, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) ve staj eğitiminin kapsamının genişlemesi gibi unsurlar staj eğitiminin yapısını köklü biçimde değiştirmiştir. Bu kapsamlı dönüşüm, mevcut yönetmeliğin güncel ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalmasına yol açmış; süreç artık tamamen yeni bir normatif ve kurumsal çerçeve gerektirir hâle gelmiştir.

Yeni hazırlanan Staj Eğitim Merkezi İç Yönetmeliği tasarısı; kurumsal yapı, eğitim sistemi, stajyer yükümlülükleri, değerlendirme ölçütleri, görev ve yetki tanımları, organların oluşumu ve modern çalışma usulleri bakımından güncel gereksinimlere cevap verecek bütünlüklü bir reforma dayanmaktadır.

Aşağıda tasarıda öngörülen değişikliklerin gerekçeleri ana başlıklar altında açıklanmaktadır.

I. KURUMSAL YAPI VE ORGANİZASYONDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİN GEREKÇESİ

1. Amaç–Kapsam–Dayanak sistematiği yeniden kuruldu.

Yeni tasarıda yönetmelik modern mevzuat tekniğine uygun olarak;

• Amaç,
• Kapsam,
• Dayanak,
• Tanımlar bölümleriyle başlatılmıştır.

Eski yönetmelikte bu sistematik bulunmadığından, staj eğitiminin sınırları ve idari yapılanması belirsiz kalıyordu. Yeni düzenleme, normatif çerçeveyi tam olarak tanımlamış ve uygulamadaki tereddütleri ortadan kaldırmıştır.

2. Staj Eğitim Merkezinin yapısı modernize edildi.

Yeni tasarı, Merkezi; koordinasyon, uygulama, değerlendirme ve gözetim yetkileriyle tanımlayan bütüncül bir yapıya kavuşturmuştur. Eski yönetmelikte Merkez daha sınırlı ve idari bir birim gibi tanımlanmıştı.

3. Koordinatör Yönetim Kurulu Üyesi ilk kez tanımlandı.

Bu düzenleme ile:

• Merkez–Yönetim Kurulu iletişimi güçlendi,
• Raporlama, planlama ve idari eşgüdüm hızı arttı,
• Eğitim faaliyetlerinde karar alma süreçleri hızlandı.

4. Staj Kurulu’nun oluşumu genişledi ve güçlendi.

Yeni tasarıda:

• Genç Avukatlar Meclisi kontenjanı getirildi,
• Üye sayısının ihtiyaçlara göre artırılması mümkün kılındı,
• Görev süresi seçimli genel kurullarla senkronize edildi.

Bu yapı, staj eğitimini doğrudan meslek gençliğiyle bütünleştiren ve kurula dinamizm kazandıran çağdaş bir modeldir.

5. Eğitim Kurulu yeniden yapılandırıldı.

Yeni düzenleme Eğitim Kurulunu;

• Öğretim görevlileri,
• Danışman avukatlar,
• Koordinatör üye,
• Staj kurulu üyeleri ve
• Stajyer temsilcisinden oluşan geniş ve üretken bir yapıya dönüştürmüştür.

Görev tanımları netleştirilmiş, eğitim materyali hazırlama ve program geliştirme yükümlülükleri düzenlenmiştir.

6. Stajyer temsilciliği kurumsallaştı.

Artık her dönem seçimle belirlenen temsilciler:

• Stajyer katılımını artıran,
• Kurulla doğrudan iletişim sağlayan,
• Sorun ve talepleri sistematik biçimde ileten yetkin bir mekanizmaya sahiptir.

Bu düzenleme stajyerlerin yönetime katılımını güçlendirmektedir.

II. EĞİTİM SİSTEMİNE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLERİN GEREKÇESİ

1. Eğitim programı tamamen yenilendi.

Eski yönetmelik esasen statik bir ders listesine dayanıyordu. Yeni tasarı ise:

• Uygulama temelli,
• Dava dosyası çalışmalı,
• Duruşma simülasyonlu,
• Vaka analizli,
• Performans ölçümlü bir eğitim modeline geçmiştir.

Bu dönüşüm mesleğin gerçek ihtiyaçlarıyla doğrudan uyumludur.

2. Eğitim dönemi esnekleştirildi.

HMGS takvimi, başvuru yoğunluğu ve fiziki kapasite dikkate alınarak dönem başlangıç–bitiş tarihleri Staj Kuruluna bırakılmıştır. Eski yönetmeliğin 1 Kasım–31 Haziran sistemi artık işlevsiz hâle gelmişti.

3. Katılım yükümlülüğü ölçülebilir hâle getirildi.

TBB asgari ders saati korunmuş, bunun üzerine yerel ihtiyaçlara göre daha zengin bir program oluşturma yetkisi tanınmıştır. Yoklama, mazeret ve telafi sistemi netleştirilmiştir.

4. Diğer eğitim çalışmaları ilk kez düzenlendi.

• Adli yardım,
• CMK uygulamaları,
• Kurgusal duruşma,
• Sosyal hukuk çalışmaları gibi alanlar programa dahil edilmiştir.

Bu düzenleme stajyerin adalet sisteminin tüm boyutlarını tanımasını sağlar.

5. Bitirme tezi/uygulama dosyası sistemi getirildi.

Eski tez düzeni yenilenerek;

• Tez,
• Araştırma raporu,
• Uygulama çalışması alternatifleri tanımlandı.

Çalışmaların incelenmesi, eksikliklerin giderilmesi ve yayınlanma kriterleri standartlaştırıldı.

III. STAJYER YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN NETLEŞTİRİLMESİNİN GEREKÇESİ

Yeni tasarı stajyer yükümlülüklerini açık biçimde düzenlemiştir:

• Eğitim programına katılım,
• Baro komisyon çalışmalarına destek,
• Proje/anket/rapor çalışmaları,
• Etik ilkelere uygun davranış,
• Geri bildirim süreçleri.

Bu düzenlemeyle yükümlülükler ölçülebilir, denetlenebilir ve şeffaf hale gelmiştir.

IV. STAJIN UZATILMASI VE BİTİRİLMESİ SİSTEMİNİN GEREKÇESİ

1. Uzatma kriterleri objektifleştirildi.

Uzatma kararı artık:

• Adliye raporları,
• Avukat yanındaki staj raporları,
• Performans belgeleri,
• Devamsızlık,
• Disiplin sorunları üzerinden veri temelli bir değerlendirmeye bağlanmıştır.

2. Stajın tamamlanması ve Staj Bitim Belgesi sistemi yeniden kuruldu.

Bitirme belgesinin verilebilmesi için:

• Devam,
• Performans,
• Tez/rapor,
• Mesleki tutum,
• Ölçme-değerlendirme sonuçları dikkate alınmaktadır.

Bu düzenleme staj bitimini tamamen nesnel ve belgeli bir sürece dönüştürmüştür.

V. DİĞER ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLERİN GEREKÇESİ

1. Arşiv–kayıt sistemi güçlendirildi.

Her stajyer için bireysel dosya tutulması, devam takibi, performans notları ve raporların arşivlenmesi artık zorunludur.

2. Avukat ve dış baro stajyerlerinin katılımı sistematikleştirildi.

Hem meslek içi katılım hem başka barolardan gelen stajyerlerin kabulü açık kurallara bağlanmıştır.

3. Gider ve yazışma usulleri düzenlendi.

Eski yönetmelikte yer almayan bu hükümlerle;

• Mali taleplerde şeffaflık,
• Yazışma yetkileri,
• Belge imza süreçleri netleştirilmiştir.

SONUÇ

Yeni Staj Eğitim Merkezi İç Yönetmeliği;

• Trabzon Barosu’nun kurumsal yapısını güçlendirmek,
• Staj eğitimini ulusal standartlara uyumlu hale getirmek,
• Stajyer avukatların mesleğe hazır, yetkin ve etik donanımlı biçimde yetişmesini sağlamak,
• Merkezin baştan sona yeniden sistematik bir yapıya kavuşmasını temin etmek amacıyla hazırlanmıştır.

Bu tasarı, eski yönetmeliği esasen revize etmeyip tamamen yeni bir staj eğitim mimarisi kurmakta; çağdaş baro uygulamalarına uygun, ölçeklenebilir, ölçülebilir ve kurumsallaşmış bir sistemi yürürlüğe taşımaktadır.